Bạn đã từng nghe về đền Pác Tạ Tuyên Quang, một trong những di tích lịch sử và tâm linh nổi tiếng của vùng đất này chưa?
Với bề dày lịch sử, kiến trúc độc đáo và lễ hội đặc sắc, nơi đây thu hút hàng nghìn du khách mỗi năm.
Ngôi sao ngày mai sẽ cùng bạn tìm hiểu về sự tích, kiến trúc và những điểm đặc biệt của ngôi đền cổ kính này.
Hãy cùng khám phá ngay!
Lịch sử và sự tích đền Pác Tạ Tuyên Quang
Nguồn gốc và sự kiện lịch sử gắn liền với đền
Đền Pác Tạ không chỉ là một di tích tâm linh mà còn là một phần của lịch sử kháng chiến chống quân Nguyên – Mông vào năm 1285.
Đây là nơi người dân lập đền để tưởng nhớ vị hôn thê của tướng Trần Nhật Duật – một nhân vật quan trọng trong triều đại nhà Trần.
Truyền thuyết về vị hôn thê của Trần Nhật Duật
Theo sử sách ghi lại, tướng Trần Nhật Duật yêu con gái của một tù trưởng địa phương.
Khi đoàn rước dâu di chuyển trên sông Gâm, một cơn lốc xoáy bất ngờ khiến con thuyền bị lật, cuốn trôi nàng xuống sông.
Dù người dân tìm kiếm nhiều ngày nhưng không thấy thi thể. Để tưởng nhớ nàng, đền Pác Tạ được xây dựng tại nơi thi thể nàng được vớt lên.
Quá trình hình thành và xây dựng đền
Ban đầu, đền được làm từ tre, nứa, lá nhưng theo thời gian, công trình bị hư hại.
Đến năm 2008, ngôi đền được trùng tu hoàn toàn bằng gỗ và được công nhận là di tích quốc gia năm 2009.
Kiến trúc độc đáo của đền Pác Tạ
Vị trí và cảnh quan xung quanh đền
Đền Pác Tạ tọa lạc ngay dưới chân núi Pác Tạ, thuộc thị trấn Na Hang, Tuyên Quang, cách trung tâm thị trấn khoảng 2km.
Đền nằm ở một vị trí đắc địa với lưng tựa vào núi Tạ Sơn, mặt hướng ra nơi hợp lưu của sông Gâm và sông Năng.
Không gian quanh đền mang đậm vẻ đẹp sơn thủy hữu tình. Từ xa, du khách có thể thấy mái đền thấp thoáng giữa cây xanh và mặt nước trong veo.
Phía trước đền là khoảng không gian rộng lớn, mang đến cảm giác thanh tịnh và trang nghiêm.
Cấu trúc tổng thể của đền Pác Tạ
Đền được xây dựng theo hình chữ nhất, gồm ba gian hai chái, với sáu hàng cột gỗ vững chắc.
Kiến trúc của đền đơn giản nhưng toát lên vẻ cổ kính, phù hợp với không gian tâm linh.
- Nền đền cao hơn sân 1 mét, giúp bảo vệ công trình khỏi ảnh hưởng của thiên nhiên.
- Màu sắc chủ đạo: Tường được sơn màu hồng tươi, tạo điểm nhấn nổi bật giữa cảnh quan xanh mát.
- Vách gỗ và mái lá tạo nên sự hài hòa giữa công trình và thiên nhiên.
Hoa văn và biểu tượng đặc trưng của đền
Những chi tiết trang trí tại đền Pác Tạ thể hiện đậm nét văn hóa truyền thống:
- Mái đền lợp ngói vảy rồng, một phong cách đặc trưng của kiến trúc đền chùa Việt Nam.
- Trên nóc đền có hình tượng rồng chầu nguyệt, biểu trưng cho sự uy nghi và thiêng liêng.
- Bốn góc mái có đao cong hình rồng, tạo cảm giác mềm mại nhưng vẫn vững chãi.
- Bốn nóc xối được trang trí bằng hình tượng nghê chầu, biểu tượng của sự linh thiêng và bảo vệ ngôi đền.
Không gian thờ cúng bên trong đền
Bước vào bên trong, du khách sẽ thấy không gian thờ cúng được bài trí trang nghiêm:
- Gian chính thờ Đức Vua Cha, Tam Tòa Thánh Mẫu và Trần Triều.
- Gian cung cấm thờ Đức Thánh Mẫu, với bức tượng gỗ kích thước như người thật, được đặt trong tư thế nghiêm trang, khoác áo thụng truyền thống.
- Ban thờ Sơn Trang và Tứ Phủ Quan Hoàng, thể hiện tín ngưỡng thờ Mẫu phổ biến tại Việt Nam.
Ngoài ra, đền còn có nhiều vật phẩm tâm linh như câu đối, hoành phi, chuông đồng, thanh la và bát hương, góp phần tạo nên không gian thờ tự linh thiêng.
Lễ hội và các nghi thức tâm linh tại đền Pác Tạ
Lễ hội đầu năm tại đền Pác Tạ
Hàng năm, vào mùng 3 tháng Giêng âm lịch, người dân địa phương tổ chức lễ hội đầu năm tại đền Pác Tạ.
Đây là dịp để cộng đồng cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu và cuộc sống an lành.
Các nghi thức trong lễ hội bao gồm:
- Lễ dâng hương: Người dân và du khách dâng lễ vật và thắp hương tại ban thờ chính.
- Lễ rước kiệu: Một nghi lễ truyền thống với kiệu rước tượng Đức Thánh Mẫu diễu hành quanh khu vực đền.
- Các hoạt động văn hóa: Hát then, đàn tính – những nét nghệ thuật đặc trưng của dân tộc Tày.
Lễ tạ cuối năm
Bên cạnh lễ hội đầu năm, lễ tạ cuối năm diễn ra vào tháng Chạp âm lịch. Đây là thời điểm người dân bày tỏ lòng biết ơn với thần linh sau một năm bình an.
Nghi lễ này mang ý nghĩa tổng kết một năm đã qua và chuẩn bị bước vào năm mới với nhiều điều tốt lành.
Nghi thức thờ cúng và tín ngưỡng tại đền
Ngoài hai lễ hội lớn, đền Pác Tạ còn là nơi diễn ra nhiều hoạt động tâm linh khác:
- Cúng rằm tháng Giêng, tháng Bảy và tháng Mười theo phong tục truyền thống.
- Các đoàn hành hương đến chiêm bái, cầu duyên, cầu an.
- Các nghi lễ hầu đồng, thể hiện nét đặc trưng của tín ngưỡng thờ Mẫu Việt Nam.
Cách di chuyển đến đền Pác Tạ Tuyên Quang
Lộ trình từ trung tâm thị trấn Na Hang
Để đến được đền Pác Tạ, du khách có thể đi theo hành trình sau:
- Từ trung tâm thị trấn Na Hang, đi khoảng 2km đến bến Thủy Na Hang.
- Di chuyển bằng thuyền qua hồ Na Hang khoảng 1km để đến bến đền Pác Tạ.
- Từ bến đền, đi bộ theo các bậc đá dẫn lên khu vực thờ tự.
Hành trình bằng thuyền qua hồ Na Hang
Chặng đường từ bến Thủy đến đền Pác Tạ không chỉ là một hành trình tâm linh mà còn là trải nghiệm du ngoạn thiên nhiên tuyệt vời.
Khi ngồi trên thuyền, du khách sẽ được chiêm ngưỡng:
- Mặt nước hồ Na Hang trong xanh, phẳng lặng, phản chiếu những dãy núi trùng điệp.
- Những vách đá sừng sững hai bên hồ, tạo nên khung cảnh hùng vĩ.
- Cổng đền và mái đền cổ kính hiện lên từ xa, mang đến cảm giác huyền bí.
Lưu ý quan trọng khi tham quan đền Pác Tạ
- Trang phục: Nên mặc quần áo lịch sự, phù hợp với không gian tâm linh.
- Thời gian tham quan: Nên đi vào buổi sáng để tận hưởng không khí trong lành.
- An toàn khi đi thuyền: Luôn tuân thủ hướng dẫn của người lái thuyền để đảm bảo an toàn trên hồ.
Với vị trí độc đáo, kiến trúc cổ kính và không gian linh thiêng, đền Pác Tạ không chỉ là điểm đến tâm linh ở Tuyên Quang mà còn là một phần quan trọng trong bản sắc văn hóa vùng núi phía Bắc.
Nếu có dịp đến Na Hang, đừng quên ghé thăm ngôi đền này để cảm nhận sự bình yên và tìm hiểu những câu chuyện lịch sử đầy ý nghĩa.
Các địa điểm du lịch gần đền Pác Tạ
Khi đến đền Pác Tạ Tuyên Quang, du khách có thể kết hợp tham quan những địa điểm du lịch nổi tiếng gần đó:
Hồ Na Hang
Cách đền khoảng 2,2km, nơi có cảnh quan sơn thủy hữu tình, được mệnh danh là “nàng tiên xanh giữa đại ngàn”.
Du khách có thể thưởng thức các món ăn đặc sản của đồng bào dân tộc Thái như măng rừng chấm mẻ và canh rau đắng.
Thác Mơ
Cách đền khoảng 9,4km, thác Mơ có ba tầng nước đổ mạnh mẽ và mát lạnh.
Đây là một địa điểm lý tưởng cho những ai yêu thích thiên nhiên hoang sơ và không khí trong lành.
Thác Pác Hẩu
Cách đền khoảng 19km, thác này nằm trong khu bảo tồn Tát Kẻ – Bản Bung, mang vẻ đẹp hùng vĩ với những dòng nước trắng xóa và khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp.
Kết luận
Đền Pác Tạ Tuyên Quang không chỉ là nơi thờ tự linh thiêng mà còn là một phần của lịch sử Việt Nam.
Nếu bạn yêu thích khám phá những nét đẹp văn hóa và thiên nhiên, đừng bỏ lỡ địa điểm này! Hãy để lại bình luận hoặc chia sẻ bài viết này nếu bạn thấy hữu ích.
Đừng quên đọc thêm nhiều bài viết hấp dẫn khác tại Ngôi sao ngày mai!
